احترام معلم در روایات

klog بهمن ۱۱, ۱۳۹۵ ۰
احترام معلم در روایات

«اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ حَتَّی النَّمْلَهِ فی حُجْرِها وَ حَتّی الْحُوتِ فِی البَحْرِ یُصَلُّونَ عَلی مُعَلِّمِ النّاس الْخَیْرَ»
در آموزه های اسلامی احترام به معلم که پدر معنوی و روحانی انسان است یک وظیفه انسانی-اسلامی است و خود مبنای توفیقات الهی خواهد شد و در همه حال باید آنها را محترم شمرد از یاد آنان به نیکی، تواضع و فروتنی در برابر آنها، عمل به دستورات و راهنمایی هایشان در امور دینی و دنیوی، تکریم و بزرگداشت آنها در شرایط مختلف، ذکر خاطرات خوب و کمالات و ارزشهای علمی و اخلاقی آنها و … احترام به معلم حد خاصی ندارد مگر اینکه خدای نکرده معلم از صراط ایمان و توحید خارج شده و گرفتار کفر و شرک و انحراف های اخلاقی شده باشد که البته باز هم نگهداشت احترام آنها لازم است و وظیفه امر به معروف و نهی از منکر نیز یک ضرورت است و چه بسا انجام این ضرورت با روشهای گفتاری و رفتاری شایسته خود احترام واقعی به معلم باشد.
پس احترام اصلی و حقیقی به معلم یا کسانی که چیزی از آنها یاد می گیریم چند چیز است:
1. عمل به آموخته های آنان
2. ترویج و تبلیغ آنچه از آنها یاد گرفتیم به دیگران.
3. یادسپاری ارزشهای علمی و اخلاقی آنها
4. تکریم شخصیت و تعظیم آنان در همه شرایط
5. تواضع در برابر آنها و … که علی(ع) فرمود: «من علمّنی حرفا فقد صیّرنی عبدا».

قرآن مجید نخستین معلم را خداوند، و نخستین شاگرد را حضرت آدم(ع) می‏شمرد و نخستین علمی که به او تعلیم داده شد، علم الاسماء می‏شمرد (به احتمال قوی منظور از آن آگاهی بر اسرار آفرینش و موجودات جهان است). تنها آدم نبود که خداوند به او تعلیم داد، بلکه به یوسف تعلیم تعبیر خواب داد، «وَعَلَّمْتَنی مِنْ تَأویلِ الاَحادیثِ» یوسف/101 و به سلیمان زبان پرندگان آموخت، «وَ قالَ یا اَیُّهَا النّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ»نمل/16 و به داود(ع) زره ساختن را، «وَ عَلَّمْناهُ صَنْعَهَ لَبُوسٍ لَکُمْ»انبیاء/80 و به خضر علم و آگاهی فراوانی داد، «وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنّا عِلْماً»کهف/65 و به فرشتگان علوم فراوانی بخشید، «سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا اِلّا ماعَلَّمْتَنا»بقره/32 و به انسانها نطق و بیان آموخت (عَلَّمَهُ الْبیانَ) و از همه بالاتر اینکه به پیامبر اسلام(ص) علوم و دانشهایی که هرگز تحصیل آن از طرق عادی برای او ممکن نبود آموزش داد، «و عَلَّمَکَ مالَمْ تَکُنْ تَعْلَمُ»نساء/113 فرشته بزرگ الهی یعنی پیک وحی، جبرئیل، نیز تعلیمات فراوانی به پیامبر اسلام(ص) داد، «عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی» نجم/5 پیام قرآن ج 10، حضرت آیت الله مکارم شیرازی و سایر همکاران
در روایات اسلامی، مقام معلم آنقدر والاست که خدا و فرشتگان و همه موجودات ـ حتی مورچه در لانه خود و ماهیان در دریاها ـ بر کسی که به مردم تعلیم خیر کند درود می‏فرستند، چنانکه در حدیثی از رسول خدا(ص) آمده است: «اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ حَتَّی النَّمْلَهِ فی حُجْرِها وَ حَتّی الْحُوتِ فِی البَحْرِ یُصَلُّونَ عَلی مُعَلِّمِ النّاس الْخَیْرَ»؛(کنز العمال، حدیث 28736) و در حدیث دیگری می‎خوانیم: «آیا به شما خبر دهم که بخشنده‏ترین بخشنده‏هاکیست؟ بخشنده‏ترین بخشنده‏ها خداست و من بخشنده‏ترین فرزندان آدم هستم و بعد از من از همه شما بخشنده‏تر، کسی است که علم و دانشی را فراگیرد و آنرا نشر دهد و به دیگران بیاموزد، چنین کسی، روز قیامت، خود به صورت امتی برانگیخته خواهد شد!»(میزان الحکمه 6/474) تعبیر به «امت» به خوبی نشان می‏دهد که گسترش وجودی معلمان، به موازات گسترش تعلیمات آنها در میان جامعه بشری صورت می‏گیرد و هر قدر شاگردان بیشتری را تعلیم و تربیت کنند، به همان نسبت شخصیّت معنوی و اجتماعی آنها گسترده‏تر می‏شود و گاه به اندازه یک امت می‏گردد. اهمیت نشر علم و دانش و فرهنگ در اسلام تا ‏آن حدّ است که در حدیثی معروف، مجلس علم، باغی از باغهای بهشت شمرده شده است.
جالب اینکه در اسلام هر کاری که مقدمه فراگیری علم، یا مناسبتی با آن داشته باشند، عبادت شمرده شده است، در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) می‏خوانیم: «مُجالَسَهُ الْعُلَماءِ عِبادَه؛ (بحارالانوار 1/204)همنشینی با دانشمندان عبادت است». در حدیث دیگری از امام موسی‏بن‏جعفر(ع) می‏خوانیم: «اَلنَّظَرُ اِلی وَجْهِ الْعالِمِ حُبّاً لَهُ عِبادَه؛ (وسائل 18/458) نگاه به صورت عالم از روی محبت، عبادت است». و نیز در حدیث دیگری می‏خوانیم که پیامبر(ص) به ابوذر فرمود: «اَلْجُلُوسُ ساعَهً عِنْدَ مُذاکَرَهِ الْعِلْمِ خَیْر لَکَ مِنْ عِبادَهِ سَنَهٍ، صِیام نَهارِها، وَ قِیامِ لَیْلِها و النَّظَرُ اِلی وَجْهِ الْعالِمِ خَیْر لَکَ مِنْ عِتْقِ اَلْفِ رَقَبَهٍ؛ (تفسیر نمونه 4/360) یک ساعت در جلسه مذاکره علم شرکت کردن، برای تو بهتر از عبادت یک سال است که روزها روزه باشی و شبها مشغول عبادت شوی و نگاه به صورت عالم، برای تو بهتر است از آزاد کردن یک هزار برده!». پیام قرآن ج 10، حضرت آیت الله مکارم شیرازی و سایر همکاران

تبلیغات

صفحه اول جستجوی گوگل تنها برای ده سایت جا دارد. چرا سایت شما در این میان نباشد؟ خرید بک لینک ، بک لینک

فرستادن دیدگاه »